Kamień z Rosetty został znaleziony w 1799 roku w małej egipskiej wiosce El Rashid, w rzeczywistości Rosetta, w delcie Nilu i niedaleko Morza Śródziemnego . Autorem tego, co okaże się wyjątkowym odkryciem, był Francuz Pierre-François Bouchard, kapitan kampanii egipskiej dowodzonej przez Napoleona Bonaparte.
Kamień z Rosetty to duża płyta z czarnego granitu podzielona na trzy części zapisane w trzech różnych pisowniach używanych do zapisu języka egipskiego:
- Hieroglif egipski, starożytna pisownia, której znaczenie było już znane. Używany był w tekstach wyrytych na pomnikach lub w aktach o szczególnym znaczeniu;
- Demotyczny Egipcjanin, zwykle używany w Egipcie do pisania zwykłych dokumentów;
- Starogrecki, oficjalny język dynastii Ptolemeuszy w Egipcie.
Dziś jest uważany za bardzo ważne znalezisko historyczne, ponieważ miało fundamentalne znaczenie w odszyfrowaniu egipskich hieroglifów, ale Napoleon zrozumiał już wartość tego tajemniczego czarnego kamienia, gdy tylko pokazali mu go oficerowie jego sztabu generalnego.
Napoleon był wielkim wielbicielem cywilizacji egipskiej do tego stopnia, że przed rozpoczęciem bitwy o piramidy powiedział do swojej armii: „Żołnierze, uważajcie, że ze szczytu tych piramid obserwuje was czterdzieści wieków”.
Po odczytaniu hieroglifów ujawniono tekst zapisany na kamieniu z Rosetty . Zawartość steli to nic innego jak dekret kapłanów Memfis z 196 rpne poświęcony faraonowi Ptolemeuszowi V Epifanesowi, który miał zasługę renowacji świątyni boga Ptha w Memfis
Żaden z trzech tekstów nie jest jednak kompletny, ponieważ znaleziona stela jest tylko częścią oryginału. Część hieroglifów ucierpiała najbardziej i tylko 14 ostatnich wierszy całego tekstu zapisanego hieroglifami jest czytelnych. Tekst w wersji demotycznej jest natomiast najmniej uszkodzoną częścią, ponieważ wszystkie wiersze są czytelne. Natomiast tekst napisany po grecku ma tylko 27 pełnych wierszy z 54.